18 Haziran 2010 Cuma

Isyerinde Stres - II

Bir önceki makalemde işyerinde stres yükümüzden bahsetmiş ve günlük iş curcunası içerisinde çoğu kez bunalımlar geçirecek noktaya geldiğimizden dem vurmuştum.

Bununla beraber herşeyin olduğu gibi işyerindeki stresi de alt etmenin yolları olduğunu belirtmiş ve bu konudaki ilk iki tavsiyemi örneklerle açıklamıştım.

Stresi alt etme konusunda kullanacağınız bir başka yöntem ise hobilerinizi iş arkadaşlarınız ile paylaşmak olacaktır. İlgi alanlarınızı, bulacağınız minik vakitlerde iş arkadaşlarınız ile konuşup paylaşmak, arkadaşlarınız ile aranızda iş hayatının ötesinde bir başka iletişim kanalı oluşmasını sağlayacaktır. Bu sayede hem sizin hem arkadaşlarınızın bunaldığınızda yöneleceğiniz veya muhtemel bir vaka ile oluşmuş olan tansiyonu düşürme amacına hizmet etmeye yönelik yadsınamaz bir yöntem, bir materyal elde etmiş olursunuz. Tek düze iş hayatınızın içine sosyal iletişim olanaklarını dahil ederek kendinizi ve paylaştığınız iş arkadaşınızı bir kaç dakikalığına dahi olsa iş hayatının yarattığı stres'ten arındırmak aslen her derde devadır diyebileceğimiz bir aktivitedir.

Üniversite yıllarımdan kalan fotoğrafçılık hobimi işyerimde bir kaç arkadaşımla paylaşmaya karar verdiğimde, bu kararımın beni bir kaç yıl sonra işyerimde bir fotoğraf yarışması organize etme noktasına getireceğini söyleseler asla inanmazdım. Minik sohbetler ile başlayan bu hobileri paylaşma seanslarım sayesinde iki arkadaşımı aynı hobi ile tanıştırırken bir fotoğrafçılık kulübü kurulmasına önderlik ettim. Geçtiğimiz günlerde ise şirket içi bir yarışma düzenledik ve normal şartlar altında hiç ilgim olmayan departmanlardan katılımlar oldu. Katılımcılardan bir tanesi ise bu olayın "ne kadar monoton bir iş hayatı olduğunu" düşündüğü günlerde karşısına çıktığını söyleyip yakın çevresinde sadece "iş" konuştuğu insanların kendisi ile aynı hobiyi paylaştıklarını öğrenmesiyle işyeri hakkındaki düşüncelerinin tümüyle değiştiğini belirtti. Evrensel doğrular kendisini her ortamda ispatlamıştır. Elli bin kişinin çalıştığı çok uluslu bir şirket olan işyerim insan kaynakları konusuna çok önem verir. Öyleki her ay düzenli olarak bir insan kaynakları bülteni yayınlanır. Bu bültenlerin her bir sayısında da şirket çalışanlarından birkaçının kimse tarafından bilinmeyen hobileri anlatılır.

Bu konu ile ilgili özellikle yönetici seviyesinde olan kişilere tavsiyem şudur. Ekibinizdekilerin ne tür hobilere sahip olduğunu, boş vakitlerinde neler yapmaktan hoşlandıklarını mutlaka öğrenin. Motivasyon yaratma noktasında bu bilgi çok faydalı bir materyal olarak elinizi kuvvetlendirecektir. Ayrıca kim bilir! Belki siz de farklı bir hobi ednirsiniz bu sayede.

İşyerinde stresi altetmenin diğer yöntemlerinden biri de olay ve durumlara empati ile yaklaşabilmekten geçer. Başta peygamberler olmak üzere büyük düşünür ve filozofların hemen hepsi empati'nin önemine değinmislerdir. Benim de size tavsiyem her zaman empati yapmaya çalışmanızdır. Gerçi insan ilişkilerinin yeraldığı her ortamda empati, yani kendinizi karşınızdakinin yerine koyarak düşünme gerekliliği vardır. Ancak iş hayatında bunu tatbik etmek hayati derecede önemlidir. Empati daha çok yönetici pozisyonunda olanlar için ve kendi astları ile olan ilişkilerinde ve genellikle daha kolay becerilebilen bir düşünüş biçimidir. Ne varki tersi durum o kadar parlak değil, yani alt kademede çalışan birinin kendini amirinin yerine koyabilmesi oldukça güç olabilmektedir. Ancak şunu önemle belirtmeliyimki empati yeteneğini geliştirebilmiş olan kişiler özellikle üstleri ile çok daha az sorun yaşamaktadırlar.

Düşünün; müdürünüzün sizden istediği görevi neden sizin öngördüğünüz biçimde değil de onun tarif ettiği gibi yapmanız gerektiğini anlasaniz hayat çok daha kolay olmaz mi? Bu sebeple özellikle üstünüz ile bir fikir ayrılığına düştüğünüzü gördüğünüzde empati kurmaya çalışın. Onların yerinde olsaydınız o işin nasıl yapılmasını isterdiniz ? Üstünüzün yerinde olsaydınız kriterleriniz farklı olur muydu? Davranışınızı bu bakış açıları ile belirlediğiniz durumların stres yaratma ihtimali neredeyse yok denecek kadar az olacağını düşünüyorum.

Burada belirtmeden geçemeyeceğim, empati konusunda başarılı olan kişilerin kariyerlerinde üst basamaklara çok daha hızlı tırmandıkları göz ardı edilmeyen bir başka gerçektir. Yani size tavsiyem hem bugününüz hem de yarınlarınız için güzel birşeyler yapmak istiyorsanız davranış ve tepkilerinizi kendinizi karşınızdakinin yerine koymadan, yani empati yapmadan belirlemeyin.

Timucin Gokdemir
19 Haziran 2010, Dunya Gazetesi

Isyerinde Stres - I

Hepimiz günlük iş curcunası içerisinde çoğu kez bunalımlar geçirecek noktaya gelmişizdir. Hatta bu bazılarımız için iş hayatının doğal tepkimesidir. Daha da ileri gidelim; Bazılarımız bu durumu kanıksamaya, normal hayatın bir parçası gibi görmeye dahi başlamış olabilir.

O kadar abartmayalım, herşeyin olduğu gibi stresi de alt etmenin yolları var.

Nedir bu yollar? Bazılarını bu yazı dizisi ile burada sizlerle paylaşmaya çalışacağım.

Yine de baştan belirtmek gerek; bu tavsiyelerin hepsi biçilmiş kaftan gibi size uymayabilir. Uyanları hayatınıza uygulayıp, uymayanlar üzerinde ise kendi uygulama biçiminizi geliştirebilirsiniz.

İşyerinde stresi engellemenin en önemli yollarından biri kurallı çalışmaktır.

Bir kural kitabınız olsun ve bu kurallardan asla ayrılmayın demiyorum. Basit birkaç kuralınız olsun ve bu kurallarınızı asla bozmayın. Bu tıpkı yollara şerit çizmek gibi şeydir. Yol üzerindeki şeritler aslında çok basit bir kuralcılık yaklaşımıdır zaten. Kimse bu kurala uymak için eğitilmek zorunda da değildir, herkesin anlayabileceği kadar basit bir kavram olmasına karşın bizleri ciddi kaos ortamlarından korumaktadır. Sizin de işyerinizde kendi çalışma prensiplerinizi açıkça gösteren basit ancak net çizilmiş kurallarınız var ise birlikte çalıştığınız kimseler bu kurallarınıza saygı duyacak ve stres yaratacak oluşumların meydana gelmesine engel olacaktır.

Stresi engellemek noktasında her konuya yeterli zamanı ayırmak da büyük rol oynar. Bu noktada "telefonsuz ve internetsiz" bir zaman diliminiz olması size çok büyük yarar getirecektir. Bu fikrimi ilk kez bir dostuma tavsiye niteliğinde dile getirdiğimde aldığım ilk tepki ilginç ancak beni şaşırtmayan cinstendi. Arkadaşım "nasıl yani! Çalışmayayım mi?" şeklinde yaklaşmıştı tavsiyeme. Oysa telefon görüşmeleri ve özellikle internet bağlantısı gerektirmeyen o kadar çok işimiz varki; çoğu kez farkında olmayız, ancak bu işlerimizi yukarıda bahsettiğim telefon görüşmeleri ve internet bağlantımızın bize sunduğu iletişim yollarının yarattığı meşguliyetler sayesinde daha bir geç bitirmek durumunda kalırız. Daha masum bir bakış acısı ile mi bakmamı isterdiniz! Peki, daha geniş bir zaman diliminde bitirmemize vesile olurlar diyelim.

Hazırlamanız gereken bir rapora veya bir müşteriniz için dolduracağınız sipariş formuna gelen telefonlar sayesinde kaç kez ara verdiğinizi bir ara sayıverin. Bu durumun içler acısı haline gelmiş boyutu nedir biliyor musunuz? Bu tip işlerinizi ya evde ya da (yine iyimser bakış ile) evden işe, işten eve yolculuklarınızda tamamlamaya çalışırsınız. Her gün kullandığım hızlı trende bu tip insanlarla hep karşılaşırım. Ellerinde dizüstü bilgisayarları, ya kelime işlem ya da şunu hazırlama programları ile yetiştirmeleri gereken rapor yada sunumları üzerinde çalışırlar. işimin neredeyse tamamı dış çevre ile bağlantılı olmamı gerektirmesine rağmen hergün en az 45 dakikamı internet ve telefondan yoksun olarak değerlendirirm. Bu 45 dakikanın benim için çoğu kez nasıl hayat kurtarıcı çalışmalara vesile olduğunu sanırım anlatacak sözcükler bulamam şimdi.

Ancak şunu ifade edeyim; O "dış dünyadan kopuk" zaman diliminde yaptığım çalışmalar sayesinde bir çok stresli ve tansiyonu yüksek konu ve durumlara "net" ve kesin çözümler getirdiğimi müşahade ettiğim çok zamanlar olmuştur. Bu anlar beni ve hatta diğer çalışma arkadaşlarımı "o" anın stresinden uzak tutmuştur. Dolayısıyla sizlere de tavsiyem, internet bağlantınızı kapatıp, telefonlara da cevap vermeyeceğiniz bir 45 dakikayı ayırın kendinize bugün. Yapacak hiç bir şeyinizin olmadığını düşünseniz bile birkaç dakika sonra bu zamana dahi sığdıramayacağınız işlerin sizi beklediğini göreceksiniz.

Ah! Unutmadan; bu sürenin sonunda internet bağlantınızı açmayı ihmal etmeyin. Dünya'dan çok fazla kopmak da iyi değildir.

Timucin Gokdemir
12 Haziran 2010, Dunya Gazetesi

8 Haziran 2010 Salı

Kendi isinizin basina gecmek

Özellikle ağırdan alınan iş temposu veya keyifli geçirilen tatiller sonrasında çoğunuz için Kravat / ceket ikilisi ile yoğun iş temposuna dönmek acı verici olabilir. Hatta bazılarımız 9 - 5 tek düzesinden çıkmak (yoksa 8-18 mi demeliydim? ) için can atıyor, "Ah! Keşke kendi işimin başında olsaydım" diye iç geçiriyor olabilirsiniz.

Ben de aynı duygular içerisinde neler yaptım bir bilseniz.... Yaklaşık 15 yıl öncesiydi sanırım, bana göre mükemmel olan işimden ayrılmaya karar verdim. İşimin mükemmelliğine katkısı dolayısıyla kendisini her zaman takdir ile anacağım patronumun beni orada tutabilmek için yapabileceği hiç bir şey kalmamıştı ne yazıkki. Çok net bir karar vermiştim, arkama bakma ihtiyacı bile hissetmemiştim.

Yanlış anlamayın sakın! Hayallerinizin peşi sıra gitmenin ille de zararı olacağını söylemiyorum. Ancak "kendi işinizin başına geçmek" her zaman çok keyifli olmadığı gibi, herkes için de doğru bir karar olmayabilir.

İşte bu noktada; yani gitmek ile yerinizde kalmak konusunda kendinizden emin değilseniz bu yazımda belirttiğim 4 soruya vereceğiniz düşünülmüş cevaplar sizi daha doğru bir karar verme noktasına getirebilir.

1. Kendi işinizi kurma konusunda gerçekten arzulu musunuz? Yoksa bir şeyler sizi böyle düşünmeye mi zorluyor?

. Size zorlu saatler yaşatan patronunuzdan veya amirinizden mi kaçmak istiyorsunuz?

. Her gün trafikte gecirdiginiz saatlerden içinize bıkkınlık mı geldi?

. Birlikte çalıştığınız iş arkadaşlarınızdan mı sıkıldınız?

. Yoksa sadece yapmakta olduğunuz mevcut işiniz mi size tekdüze ve bunaltıcı gelmeye başladı?

Kendi işinizi kurmak bazı koşullarda sizin için bir kurtuluş yolu gibi görünebilir. Ancak sonrasında nelerle başbaşa kalacağınızı, hangi zorluklar ile mücadele etmek durumunda olacağınızı iyi hesap etmelisiniz. Bu nedenle gerçekten neyi istediğinizi kendinize şüpheye yer bırakmayacak şekilde açıklayabilmelisiniz.

Belki de daha ideal bir iş, daha eğlenceli bir işyeri, daha huzur verici bir iş ortamı, hatta işyerinize daha yakın bir eve taşınmanız kendi işinizin başına geçmekten daha büyük katkı sağlayacaktır kariyerinize.

2. Kendi işinizin başına geçmek iş ve özel hayatınız arasındaki dengeyi kurmak konusunda sihirli bir değnek gibi mi görünüyor?

Arkadaşlarım kendi işimin başında oluşumun bana kazandırdığı özgürlükler hakkında yorum yaparken ben biraz da espiri ile karışık "Evet, artık sabahın saat 3'üne kadar calışabilme özgürlüğüne sahibim" diye cevap veriyordum. Espiri ile karışık diyorum, çünkü calışma saatlerimi tayin edebiliyor olmak bana tarifi mümkün olmayan güzellikler ve avantajları beraberinde getirmişti.

Örneğin oğlumun sosyal aktivitelerine katılabilmek, markette, kasada uzun kuyrukların olmadığı zamanlarda alışverişimi yapabilmek, gün içerisinde dilediğim arkadaşım ile bir kahve buluşması gerçekleştirebilmek tadına doyulmayacak özgürlüklerdi.

Ancak bu esnekliğin bedeli olarak bazı geceler geç saatlere kadar çalışıyor olmak hangi noktaya kadar aynı verimi sağlar ki ?

Tüm bunlara ek olarak kendi işinizin sahibi olarak hasta oldugunuzda veya senede iki hafta tatile çıktığınızda maaş almadığınızı bilmek de önemli bir detay oluşturabilir kafanızda.

3. İşinize, yani giriştiğiniz işe kendinizi ne kadar ait hissediyorsunuz? Böyle bir şeye ihtiyacınız var mı? Bu duyguyu nasıl tatmin edeceksiniz?

Tanıdığım bir çok insanın işlerinden; sırf kendilerini o işe ait hissetmedikleri, o işin ruhlarına hitap etmediğini düşündükleri için uzaklaştıklarını tespit ettim.

İçinde yer aldığınız organizasyonun bir parçası olmalısınız. Kendini o işin bir parçası gibi hissetmeyen girişimcinin içinde asla doldurulamayacak boşluklar oluşur. Bu boşluklar ise başlı başına bir başarısızlık vesilesi olabilirler çoğu zaman.

Oysa başkaları bu olumsuz hissedişi sağlam iş ilişkileri kurarak aşabilmişlerdir. Bu noktada işinizi geliştirmek için yapacağınız klasik anlamdaki kartvizit alışverişinden bahsetmiyorum. Sektörel birliktelik oluşumları veya aynı alanda çalışan kurum ve kişilerin oluşturdukları gurup veya dernekler size nereye, ne kadar ait olduğunuz konusunda hiç azımsanmayacak tüyolar sağlayacaktır.

Üniversite yıllarımdan miras fotoğrafçılık hobimi yeniden canlandırmış iken, beni bu güzel hobimden kopma noktasına geldiğimde yeniden geriye döndüren şey yasadığım sehirde kurulmuş fotoğrafçılık kulübüne olan üyeliğimdir.

4. "Bir işin düzgün yapılmasını istiyorsan kendin yap" yanlışından kurtulabilecek misiniz ?

Sizi bilemem, ancak benim duvarımda Uzman Muhasebeci, Uzman Grafiker, Telefon Sistemleri Uzmanlık sertifikaları asılı değil. Yani her konuda "uzman" değilim, olamam da!

O vakit yardım alın. Başarınızın devamını sağlamak için en akılcı yol uzman olduğunuz noktalara tüm yoğunluğunuzu verirken yardıma ihtiyaç duyabileceğiniz konularla ilgili işin ehli olanlardan yardım almaktan geçer.

Hatta işi biraz daha öteye götüreyim. Bence başarının sırrı her işi sahibinin yapmasına olanak vermektir. Ekibiniz içinde sizin arzuladığınız yeterlikte olmayan birinin işini bizzat yüklenmeniz kendi verimliliğinizi düşüreceği gibi üstelik o kişinin gelişimine de bir şey kazandırmamış olacaktır. Girişimcilik ekip calışmasında uzmanlık gerektirir.

Girişimci ruha sahip olan herkese tavsiyem ürün ve hizmetlerinizi karşı ürün ve hizmetlere teklif etmekten sakınmayınız. Bu sayede hem ileriye yönelik akılcı bir yatırım yapmış, hem de ihtiyacınız olan servis ve hizmetlere uzman bir elden ulaşmış olacaksınız.


16.01.2010 - Dunya Gazetesi
Timuçin GÖKDEMİR